XXXIII OLiJP – Temat 1

Sen i cień w poezji staropolskiej.

  • Poezja i sen. Jakie mogą zachodzić między nimi relacje?
  • Topos "życie snem" – jego tradycje w literaturze europejskiej i realizacje na gruncie polskim w różnych epokach.
  • Sposoby posługiwania się motywem snu w poezji renesansu i baroku: podobieństwa, różnice, motywacje, funkcje.
  • "Sen" i "cień" a styl wypowiedzi poetyckiej (słownictwo, metaforyka, obrazowanie, "barwa" wiersza).
  • Motywy pokrewne i funkcjonalnie bliskie "snom" i "cieniom" w poezji baroku. Co je łączy z "cieniem" i "snem"? Zanalizuj wybrane przykłady.
  • Sposoby funkcjonowania "snu" i "cienia" w poezji XVIII w.
  • W jakich późniejszych epokach literackich szczególnie często pojawiają się motywy oniryczne. Omów to zjawisko na wybranym przykładzie i wskaż różnice potraktowania motywu w porównaniu z okresem staropolskim.
  • "Sen" i "cień" w poezji drugiej połowy XX w. – na przykładzie jednego poety przedstaw swoistość ich traktowania w poezji współczesnej.

Utwory literackie:

  • wybrane utwory literatury średniowiecznej,
  • twórczość Jana Kochanowskiego (pieśni, fraszki, Treny, Fragmenty},
  • twórczość Mikołaja Sępa Szarzyńskiego i Sebastiana Grabowieckiego,
  • wybór wierszy poetów baroku: K. Miaskowskiego, D. Naborowskiego, J.A. Morsztyna, Z. Morsztyna, W. Potockiego, Sz. Zimorowica, S.H. Lubomirskiego,
  • wybrane utwory F.D. Kniaźnina, F. Karpińskiego, F. Zabłockiego, A. Naruszewicza,
  • wybrane utwory jednego z poetów XIX i XX wieku,
  • wybrane utwory angielskich i polskich poetów metafizycznych (np. z Antologii angielskiej poezji metafizycznej XVII stulecia, oprac. S. Barańczak, Warszawa 1991 – tu również Wstęp – i z Antologii polskiej poezji metafizycznej epoki baroku, wstęp i oprac. K. Mrowcewicz, Warszawa 1993).

Opracowania:

  • A. Okopień-Sławińska, Sny i poetyka, "Teksty" 1973, z. 2 (w tym numerze, poświęconym w całości snom w literaturze, również inne artykuły).
  • Helikon sarmacki. Wątki i tematy polskiej poezji barokowej. Wybór, wstęp i komentarz A. Yincenz. Oprać, tekstów i bibliografii M. Malicki, Wrocław 1989.
  • B. Otwinowska, Sen w poezji Jana Kochanowskiego [w zbiorze:] Jan Kochanowski 1584-1984. Epoka – twórczość – recepcja, red. J. Pelc, P. Buchwald-Pelcowa, B. Otwinowska, t. I, Lublin 1989.
  • M. Piasecka, Mistrzowie snu. Mickiewicz – Słowacki – Krasiński, Wrocław 1992.
  • P. Stępień, Jana Andrzeja Morsztyna sny o marności, "Polonistyka" 1993, z. 1.
  • D. Künstler-Langner, Idea "vanitas", jej tradycje i toposy w poezji polskiego baroku, Toruń 1996, r. IV.
  • J.K. Goliński, Barokowe igraszki z Hypnosem ("Somni descriptio" – tajemnice snów, ogrodów, gabinetów...), "Ogród" 1994, z. 1.
  • J.K. Goliński, Vanitas. O marności w literaturze i kulturze dawnej, Warszawa 1996, r. VIII.
  • G. Raubo, Barokowy świat człowieka. Refleksja antropologiczna w twórczości Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, Poznań 1997, cz. III.
  • Ch. Belin, Wariacje Pascalowskie na temat snu, przeł. A. Stepnowski, "Barok" 1998, nr 2.
  • A. Nowicka-Jeżowa, Sen życia w "Trenie XIX" Jana Kochanowskiego, "Rocznik Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza", R. XXXII, 1998.
  • B. Mazurkowa, Mary i sny "prawdziwe" w poezji F.D. Kniaźnina, Kielce 1999.