XXII OLiJP – Test językowy [etap okręgowy]

1.

  • W formach rzeczowników z podanego zdania wyodrębnij morfemy fleksyjne, tj. oddziel pionową kreską tematy fleksyjne od końcówek.
    Mąka, masło i cukier to kilka składników ciasta.

  • Podaj wszystkie postacie tematów fleksyjnych wyrazów:
    mąka     masło     cukier     ciasto

2. Z podanych fragmentów "Figlików" Mikołaja Reja wypisz dawne formy odmiany rzeczowników. Określ ich przypadek i liczbę.

  • Miedźwiedź w łowiech (...) wypadł prętko z lasa;
  • (...) wilk przed charty ochotnie wywija;
  • Jedna pani (...) iż tam smocy latali, drugim powiedała;
  • Jeden przyszedł do paniej;
  • Otóż tu są dwie drodze. (...) Idźże ty tą, ja ową.

3.

  • Podane niżej przykłady 10 związków frazeologicznych uporządkuj w ten sposób, by powstały pary synonimów i pary antonimów. Każdy związek frazeologiczny może być członem tylko jednej pary.
  • Wyjaśnij znaczenie związków frazeologicznych tworzących pary antonimów.
  • Posługując się wyrazami (a nie związkami frazeologicznymi), podaj antonimy dla tych par związków frazeologicznych, które pozostają względem siebie w stosunku synonimii.

Przykłady:
dać drapaka, mieć długi język, mieć ptasi móżdżek, nie mieć oleju w głowie, owijać coś w bawełnę, przenieść się na łono Abrahama, trzymać język za zębami, walić prosto z mostu, wyciągnąć kopyta, wziąć nogi za pas

4.

  • Z podanego utworu poetyckiego wypisz epitety z wyrazami, do których się one odnoszą. Określ szyk członów wszystkich tych par.
  • Wypisz z wiersza użyte w nim czasowniki. Określ ich trzy wspólne cechy fleksyjne ważne ze względu na sens całego tekstu.
  • Przyjrzyj się budowie słowotwórczej wypisanych czasowników. Wymień cztery powtarzające się w nich formanty i wskaż, które czasowniki utworzone są przy użyciu każdego z nich.

A ty mnie na wyspy szczęśliwe zawieź,
wiatrem łagodnym włosy jak kwiaty rozwiej, zacałuj,
ty mnie ukołysz i uśpij, snem muzykalnym zasyp, otumań,
we śnie na wyspach szczęśliwych nie przebudź ze snu.

Pokaż mi wody ogromne i wody ciche,
rozmowy gwiazd na gałęziach pozwól mi słyszeć zielonych,
dużo motyli mi pokaż, serca motyli przybliż i przytul,
myśli spokojne ponad wodami pochyl miłością.

(K. I. Gałczyński, Prośba o wyspy szczęśliwe)

5.

  • Podaną wypowiedź potoczną złożoną z pięciu zdań przekształć na wypowiedzenie złożone.
  • Narysuj wykres tego wypowiedzenia złożonego i określ typy zdań składowych.
  • Podaj typ połączeń zdań składowych i napisz, do jakich części mowy należą wyrazowe wskaźniki zespolenia w ułożonym przez Ciebie wypowiedzeniu.

Piotr wyjechał rano samochodem do Poznania. Miał się tam spotkać z Magdą. Magda wyprawiała wieczorem tego dnia imieniny. Piotr nie zdążył na przyjęcie. Pod Kutnem utknął w zaspach.