Romantyzm – test

Przeczytaj uważnie poniższe polecenia, postaraj się dokładnie zrozumieć ich treść. Nie śpiesz się. Udzielaj jasnych, zwięzłych i treściwych odpowiedzi, poprawnych pod względem językowo-stylistycznym. W pytaniach teoretycznych uzasadniaj swe odpowiedzi odwołaniami do znanych ci utworów.

1. Przedstaw najważniejsze cechy światopoglądu romantycznego (filozofia, idee, wartości, postawy).

2. Wyjaśnij następujące pojęcia: werteryzm, byronizm, wallenrodyzm, mesjanizm. Jakie utwory mogą stanowić ich ilustrację?

3. Scharakteryzuj cechy gatunkowe powieści poetyckiej i dramatu romantycznego. Odwołaj się do znanych ci utworów.

4. Odwołując się do znanych ci utworów romantycznych, przedstaw romantyczną koncepcję miłości. Kto i w jaki sposób podjął z tą koncepcją polemikę?

5. Podaj autorów i tytuły utworów, z których pochodzą następujące fragmenty:

a) Tam się człowiek napije, nadysze Ojczyzny!

b) Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga;

c) Tak! zemsta, zemsta, zemsta na wroga,
    Z Bogiem i choćby mimo Boga!

d) Jeden podróżny siedział w milczeniu na stronie
    I pomyślał: szczęśliwy, kto siły postrada,
    Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

e) Dalej – dalej – aż kiedyś stoczyć się przyjdzie do grobu
    I czeluście zobaczym czarne, co czyha za drogą,
    Które aby przesadzić, Ludzkość nie znajdzie sposobu,
    Włócznią twego rumaka zeprzem jak starą ostrogą...

f) Miej serce i patrzaj w serce!

g) Bo jakie szatan wyprawia tam harce!
    Jakie się larwy szamocą!
    Drżę cały, kiedy bają o tym starce,
    I strach wspominać przed nocą.

h) Nie zasiądę na tronie, przy tronie, pod tronem,
    Ja się w chwili ofiarnej jak kadzidło spalę!

    Skałom trzeba stać i grozić,
    Obłokom deszcze przewozić,
    Błyskawicom grzmieć i ginąć,
    Mnie płynąć, płynąć, płynąć.

i) Jednak zostanie po mnie ta siła fatalna (...)

j) O wieści gminna! ty arko przymierza
    Między dawnymi i młodszymi laty (...)

6. O jakim bohaterze romantycznym mowa?

  1. Cierpiał, zwłaszcza za miliony;
  2. Trawił go jaskółczy niepokój;
  3. Nie znalazł szczęścia w domu;
  4. Uciekał w konopie;
  5. Zabił się z miłości;
  6. Miał czarne, złowrogie źrenice.

7. Zanalizuj i zinterpretuj poniższy wiersz C.K. Norwida pt. "Pielgrzym". Jaki charakterystyczny dla literatury romantycznej motyw w nim występuje? W jakich innych utworach romantycznych został on podjęty?

I
Nad stanami jest i stanów-stan,
Jako wieża nad płaskie domy
Stercząca w chmury...

II
Wy myślicie, że i ja nie Pan,
Dlatego że dom mój ruchomy,
Z wielbłądziej skóry...

III
Przecież ja aż w nieba łonie trwam,
Gdy ono duszę mą porywa
Jak piramidę!

IV
Przecież i ja ziemi tyle mam,
Ile jej stopa ma pokrywa,
Dopókąd idę!...

8. Jakiego rodzaju wiersza użył poeta w poniższym fragmencie? Jaką funkcję pełni taki format wersyfikacyjny w utworze, z którego pochodzi? Kto jest autorem tego utworu?

Czemu, Cieniu, odjeżdżasz, ręce złamawszy na pancerz,
Przy pochodniach, co skrami grają około twych kolan? –

Opracowanie: R. Bednarz.